бәйләгеҙ уны

ты когда придёшь? — һин ҡасан киләһең?

когда начинается собрание? — йыйылыш ҡасан башлана?

неизвестно когда — ҡасан икәне билдәһеҙ

вот когда я узнал его — бына ҡасан мин уны таныным

я не знаю, когда он придёт — мин уның ҡасан килгәнен (килерен) белмәйем

когда пришла весть о победе — еңеү хәбәре килгәндә

а) — ғас/-гәс

а) отдохнём, когда закончим работу — эште бөтөргәс, ял итербеҙ

б) я проснулся, когда было темно — мин ҡараңғы төшкән саҡта уяндым

пусть придёт, когда захочет — ҡасан теләй, шунда килһен

я не знаю, когда он придёт — уның ҡасан килерен мин белмәйем

я вернулся домой, а он остался — мин өйгә ҡайттым, ә ул ҡалды

я зайду к вам не сегодня, а завтра — мин һеҙгә бөгөн түгел, ә иртәгә инеп сығырмын

до начала сеанса осталось пять минут, а людей в зал не пускают — сеанс башланырға биш минут ҡалған, ләкин халыҡты залға индермәйҙәр

он учится в вузе, а вот ты не сумел — ул юғары уҡыу йортонда уҡый, ә бына һин булдыра алманың

он человек простой, а ведь имеет вес в обществе — ул ябай кеше, ә шулай ҙа йәмғиәттә абруйы бар

и пришёл?! – А то как же! — килгәнме?! – Элбиттә!

а (не) то — юғиһә, бүтәнсә булһа

иди своей дорогой, а не то получишь от меня — юлыңда бул, юғиһә кәрәгеңде алырһың

можете остаться при своём мнении, а всё-таки я прав — үҙ фекерегеҙҙә ҡалығыҙ, ә мин барыбер хаҡлымын

отец ушёл, а сын продолжал стоять — атаһы китеп барҙы, ә улы тора бирҙе

отец развёл костёр, а дети пошли за ягодами — аталары ут яғып ебәрҙе, ә балалар еләккә китте

вдоль плетня в один ряд посажена смородина, а далее растёт какое-то дерево — ситән буйлап бер рәт ҡарағат ултыртылған, ә унан ары ниндәйҙер ағас үҫеп ултыра

сначала мы посетили выставку, а затем музей — башта күргәҙмәлә, ә һуңынан музейҙа булдыҡ

его пока никто толком не знает, а потому о нём ничего не говорят — уны әлегә бер кем йүнләп белмәй, шуға күрә уның тураһында бер нәмә әйтмәйҙәр ҙә

откололся я от своих друзей, а всё из-за тебя — дуҫтарымдан айырылдым мин, ә барыһы һинең арҡала

он ещё не приехал. А кстати, ты не забыл прихватить с собой документы? — ул әле ҡайтып етмәне. Эйткәндәй, һин үҙең менән документтарыңды алырға онотманыңмы?

а сколько я терпел – уму непостижимо! — ә мин күпме түҙҙем – аҡылға һыймаҫлыҡ!

а как ты туда попал? — ә һин нисек унда барып эләктең?

как ты сказал? – а никак! — нимә тинең? – ә бер нисек тә!

а не то сходил бы в магазин — булмаһа, магазинға барыр инең

спеши, а то опоздаешь — ашығыңҡыра, юҡһа һуңларһың

сходите туда сами, а то пошлите кого-нибудь — унда һеҙ үҙегеҙ барығыҙ, йә булмаһа берәйһен ебәрегеҙ

а? Ничего ведь не слышу, говори отчётливей — ә? Бер нәмә лә ишетмәйем бит, асығыраҡ һөйлә

что ты натворил, а? — нимә эшләнең һин, ә?

вот парень, а! — егете лә егете бит, ә!

кого осрамили ведь, а?! — кемде хур иттеләр бит, ә?!

смотри-ка, что он делает, а? — ҡара әле, нимә эшләй ул, ә?

а-а, это ты? — ә-ә, был һинме ни?

а, вот как! — ә, бына нисек!

а, вот куда вы спрятались! — әһә, бына ҡайҙа йәшенгәнһегеҙ икән!

а, мамочка! Как я рад тебя видеть! — уй, әсәкәйем! Һине күреүемә шундай шатмын!

а, вы ещё сопротивляетесь! — әһә, һеҙ ҡаршылашаһығыҙмы әле!

а! Была не была — эй! Булды ни ҙә, булманы ни

а-а-а, не трогайте меня, ради бога! — уй, алла хаҡы өсөн, миңә теймәгеҙ!

везти груз на пароходе — йөктө пароходта алып барыу

везти на тележках — бәләкәй арбаларҙа алып барыу

ему везёт на охоте — уның һунары уңышлы була

ему в жизни всегда везёт — уның бәхете бар, уға тормошта һәр ваҡыт уңайы килеп тора

везти на себе — йөктөң ауырын үҙең тартыу

везёт как утопленнику — бәхетһеҙгә ел ҡаршы

печальный взгляд — ҡайғылы ҡараш

пристальный взгляд — текләп ҡарау

бросить взгляд — ҡараш ташлау, күҙ төшөрөү

обменяться взглядами — ҡараш (күҙ) ташлау, ҡарашып аңлашыу

правильный взгляд — дөрөҫ ҡараш

разделять взгляды — ҡарашын уртаҡлашыу, фекеренә ҡушылыу

на взгляд — ҡарап торғанда, тыштан ҡарағанда

на мой (твой, его и т.д.) взгляд — минеңсә (һинеңсә, уныңса һ.б.), минең фекеремсә (һинең фекереңсә, уның фекеренсә)

на первый взгляд — беренсе (тәү) ҡарашҡа

с первого взгляда: — 1) шунда уҡ

вишь больной лежит — ҡара, ауырыу ята

вишь, слово дал — күрәһеңме, һүҙ бирҙе

вишь, какая память — ҡара һин уны, ниндәй хәтер

вишь ты — бына нимә, бына нисек, бына ниндәй

тело его дрогнуло — тәне тертләп ҡуйҙы

земля дрогнула от взрыва — шартлауҙан ер һелкенде

сердце его дрогнуло — уның йөрәге тертләне

рука его не дрогнула — уның ҡулы ҡалтыраманы

голос мой дрогнул — минең тауышым ҡалтырап китте

толпа дрогнула — халыҡ төркөмө ҡуҙғалып ҡуйҙы

враг дрогнул — дошман ҡаушаны

рука не дрогнет — ҡулы ҡалтырамаҫ

глаза у него запали — уның күҙҙәре эскә (төпкә) батҡан

клавиши запали — баҫмаҡтар төпкә батҡан

монета запала в прореху кармана — аҡса кеҫә тишегенә төшөп китте

слова его глубоко запали мне в душу — уның һүҙҙәре минең күңелемә үтеп инде

в комнату запал луч солнца — бүлмәгә ҡояш нуры төштө

у него пять человек иждивенцев — уның тәрбиәһендә биш кеше, уның ҡарамағында биш баҡма бар

ишь ты какой — ҡара һин уны, нисегерәк

ишь, как быстро работает — ҡара, нисек тиҙ эшләй

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

налёт авиации — авиацияның һөжүм итеүе

налёт бури — кинәт ел-дауыл ҡубыу

налёт пыли — туҙан ҡунығы

на языке больного виден серый налёт — ауырыуҙың телендә һоро үңәҙ күренеп тора

с налёта (налёту) — осоп (сабып, йүгереп) барған көйө

его обуял страх — уны ҡурҡыу солғап алды

его обуяла тоска — уны һағыш биләп алды

будет ли оно хорошо? — ул һәйбәт булырмы икән?

оно, конечно, так — уныһы, әлбиттә, шулай

подкосить сорняки — сүп үләндәрен сабып ташлау

пуля его подкосила — пуля уны аяҡтан йыҡты

горе его подкосило — ҡайғы уны аяҡтан йыҡты

покинуть город — ҡаланы ташлап китеү

покинуть детей — балаларҙы ташлап китеү

покинуть службу — эш урынын ҡалдырып китеү

силы покинули его — уның ҡарыуы ҡайтты

его покинуло счастье — уның ҡото китте

ребёнок живёт при нём — бала уның янында йәшәй

жить при станции — станция янында тороу

лаборатория при институте — институт эргәһендәге лаборатория

состоять при штабе — штаб ҡарамағында булыу

при феодализме — феодализм заманында

при переходе улицы — урам аша сыҡҡан ваҡытта

документы при ней — документтар уның менән

иметь при себе паспорт — паспортты үҙең менән йөрөтөү

при желании — теләк булғанда

читать при свете лампы — шәм яҡтыһында уҡыу

при посторонних — сит кешеләр алдында

при содействии друзей — дуҫтар ярҙамында

быть при смерти — үлем түшәгендә ятыу

при всём том — шуларҙың барыһын алғанда ла

шептать чуть слышно — ишетелер-ишетелмәҫ шыбырлау

слышно, как муха пролетит — себен осҡаны ишетелә

мне вас не слышно — мин һеҙҙе ишетмәйем

о нём давно ничего не слышно — уның хаҡында күптән хәбәр юҡ

у него, слышно, дело идёт на лад — уның эше көйләнеп бара, күрәһең

мы с ним ещё не считались — беҙ уның менән иҫәпләшмәнек әле

считаться с мнением других — башҡаларҙың фекере менән иҫәпләшеү

считаться хорошим инженером — яҡшы инженерҙарҙан һаналыу

его деньги считались миллионами — уның аҡсаһы миллиондар менән иҫәпләнә ине

до деревни считалось десять километров — ауылға тиклем ун километр иҫәпләнә ине

это тот самый человек — был тап шул кеше

на том берегу — арғы ярҙа

вот та книга — бына ул китап

ни тот, ни другой — ул да түгел, башҡа ла түгел

тот или иной — тегеһе йәки башҡа берәйһе

то было вчера, а это сегодня — уныһы кисә булғайны, ә был бөгөн

не то, что (чтобы) — бик үк түгел, әллә ни түгел

ни с того ни с сего — һис юҡтан, сәбәпһеҙ-ниһеҙ

тот или иной; тот или другой — кемдер берәйһе

эта книга легко читается — был китап еңел уҡыла

ему что-то не читается — уның ни өсөндөр уҡығыһы килмәй

в его глазах читается апатия — уның күҙҙәрендә төшөнкөлөккә бирелгәнлек һиҙелеп тора